فیبریلاسیون دهلیزی و آریتمی
فیبریلاسیون دهلیزی و آریتمی: علل، علائم و درمان
آریتمی زمانی رخ می دهد که مشکلی در سیستم الکتریکی قلب وجود داشته باشد. در مورد فیبریلاسیون دهلیزی، نتیجه این است که حفره های بالای قلب به طور نامنظم منقبض می شوند.
دکتر لارنس فیلیپس، متخصص قلب و استادیار مرکز پزشکی NYU Langone در نیویورک گفت:"فیبریلاسیون دهلیزی شایع ترین آریتمی است. این [در اثر] تکانه‌های نامنظم ناشی از حفره های بالای قلب ایجاد می‌شود."
فیبریلاسیون دهلیزی می تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد و در برخی موارد باعث نارسایی قلبی شود.
قلب چگونه کار میکند ؟
قلب انسان از چهار حفره تشکیل شده است: دهلیز چپ و راست و بطن چپ و راست. سیگنال های الکتریکی که ضربان قلب را کنترل می کنند، از دهلیز راست، در نقطه ای به نام گره سینوسی (sinus node) منشا می گیرند. به گفتهٔ مؤسسه ملی بهداشت (NIH)، این گره یک سیگنال الکتریکی را به بیرون ارسال می کند، که از بالای قلب به پایین پخش می شود و باعث می شود عضله در حین حرکت منقبض شود.
مسیر این تحریک الکتریکی مهم است، زیرا باعث می شود خون در زمان مناسب در جهت مناسب حرکت کند. ابتدا دهلیزها منقبض می شوند و خون را به داخل بطن ها می فرستند. سپس، سیگنال به گره دیگری، به نام گرهٔ دهلیزی-بطنی (atrioventricular node) برخورد می کند، که پالس الکتریکی را اندکی کُند می کند تا بطن ها بتوانند پر شدن را به پایان برسانند. سپس سیگنال الکتریکی در بخش های مختلف بطن‌ها پخش می‌شود و باعث انقباض آنها و خروج خون از قلب می‌شود. خون اکسیژن‌دار از بطن چپ به بافت‌های بدن می‌رود، در حالی که خون بدون اکسیژن از بطن راست به ریه‌ها می‌رود تا اکسیژن بیشتری دریافت کند.
این فرآیند بسته به سازواری و ضربان نبض فرد، 60 تا 100 بار در دقیقه تکرار می شود.
علل و پیامدهای فیبریلاسیون دهلیزی
در فیبریلاسیون دهلیزی، این سیگنال الکتریکی مختل می شود. پالس الکتریکی به جای اینکه به طور معمول از طریق دهلیزها پخش شود، به طور نامنظم پخش می شود. فیلیپس گفت:"وقتی آنها به طور نامنظم می تپند، می تواند تعداد ضربان قلب را بافزایش دهند." این باعث فیبریلاسیون یا انقباض سریع و نامنظم می شود. سیگنال‌های نامنظم نیز به‌صورت نامنظم به گره دهلیزی می‌رسند و باعث می‌شوند بطن‌ها نیز سریع‌تر از حد طبیعی بتپند. دهلیزها و بطن ها در حال حاضر ناهماهنگ هستند، به طوری که خون به طور موثر در داخل و خارج قلب حرکت نمی کند.
در برخی موارد، فیبریلاسیون هیچ علامت قابل توجهی ایجاد نمی کند. به گفتهٔ NIH، در مواقع دیگر، تپش قلب، درد قفسهٔ سینه، سرگیجه و تنگی نفس هشدار دهندهٔ فیبریلاسیون دهلیزی است.
فیبریلاسیون دهلیزی می تواند دو عارضه جدی ایجاد کند. فیلیپس گفت اولین مورد، سکته است که به این دلیل رخ می‌دهد که خون می تواند در دهلیزها جمع شود و لخته ایجاد کند. اگر یکی از این لخته ها به مغز راه پیدا کند، جریان خون را قطع کرده و باعث سکتهٔ مغزی می شود. دوم نارسایی قلبی است.
نارسایی قلبی زمانی اتفاق می‌افتد که بطن‌ها خیلی سریع می تپند و پر از خون نمی‌شوند. در این حالت، قلب نمی تواند خون کافی را به سمت بخش های مختلف بدن هل دهد.
درمان فیبریلاسیون دهلیزی
فیلیپس گفت: "فیبریلاسیون دهلیزی با رقیق‌کننده‌های خون برای کاهش خطر لخته‌های ناشی از سکته و همچنین داروهایی که ضربان قلب را تا حد طبیعی کاهش می‌دهند و باعث ریتم طبیعی می شوند، درمان می‌شود." به گفتهٔ مؤسسهٔ ملی قلب، ریه و خون، درمان‌ها در بیمارانی که کمتر از شش ماه ریتم نامنظم داشته‌اند، مؤثرتر است.
در برخی موارد، پزشکان ممکن است روش‌های جراحی را برای درمان فیبریلاسیون دهلیزی پیشنهاد کنند. یکی از درمان‌های رایج، کاردیوورژن الکتریکی (electrical cardioversion) است که در آن پزشکان یک سری شوک‌های کم انرژی را به عضله قلب وارد می‌کنند تا آن را به ریتم برگردانند.
روش دیگر، ابلیشن کاتتر (catheter ablation)، برای از بین بردن بافت هایی که ممکن است با سیگنال های الکتریکی قلب تداخل داشته باشند استفاده می شود. فیلیپس گفت:"بیشتر و بیشتر، پزشکان برای جلوگیری از انتشار سیگنال‌های نادرست، اقدام به برداشتن نواحی کوچک قلب می‌کنند."
در جدی ترین موارد، ابلیشن کاتتر برای از بین بردن کامل گره دهلیزی-بطنی استفاده می شود.
گزینهٔ نهایی یک جراحی قلب باز به نام جراحی ماز (maze surgery) است که از بریدگی ها یا سوختگی های کوچک برای مختل کردن سیگنال های الکتریکی غیر طبیعی استفاده می کند.
Source
-
«Channel of Science is for all»