ریزپلاستیک ها و آلوده شدن بدن
وسایلی که در روز روشن، بدن ما را آلوده به ریزپلاستیک‌ها می‌کنند
ریزپلاستیک‌ها موادی هستند که به‌راحتی وارد بدن ما و در آن انباشته شده، در حالی که نمی‌توانیم تأثیر آن‌ها روی سلامتی خود را به همان راحتی درک کنیم.
راز ناخوشایندی در پیرهنی که پوشیده‌اید، فرشی که زیر پای شماست و ظرف یک‌بارمصرف غذایی که دیشب از رستوران گرفتید نهفته است: همگی به آرامی در حال تجزیه و تبدیل شدن به ذرات نامرئی هستند که ردپایشان از قله کوه اورست تا رگ‌های شما پیدا شده است.
این ذرات پلاستیک میکروسکوپی را می‌توان از ابعاد غیر قابل مشاهده با چشم غیر مسلح گرفته، تا عرض یک مدادپاک‌کن پیدا کرد. ذراتی که دانشمندان تنها به‌تازگی متوجه هجومشان به بدن انسان شده‌اند. طبق گفته یک گزارش علمی منتشر شده در ماه سپتامبر، پیامدهای این ذرات [برای بدن انسان] نگران کننده است.
دکتر پاول سَوِج، متخصص سم‌شناسی و بنیان‌گذار شرکت «اِم دی لایفسپَن» در این باره گفت: «ریزپلاستیک‌ها در محیط دوام بالایی داشته، حاوی مواد شیمیایی خطرناک بوده و خطر قابل توجهی برای سلامت انسان به شمار می‌آیند.»
وی ادامه داد: «هر فرد صرفاً از راه غذا خوردن در طول هفته، تقریباً به اندازه یک کارت اعتباری ریزپلاستیک می‌بلعد. این ذرات در فرایند هضم به نانو پلاستیک‌هایی بدل شده که منجر به تداخل در دی‌اِن‌اِی سلولی، آسیب ژنتیکی و مشکلات مزمن سلامتی می‌شوند.»
سالانه بین ۱۰ تا ۴۰ میلیون تُن پلاستیک وارد محیط زیست می‌شود. در صورت ادامه شرایط فعلی، این مقدار تا سال ۲۰۲۴ دو برابر خواهد شد.
فرایند ادامه‌دار تجزیه پلاستیک به این معناست که حتی در صورت توقف کامل آلایندگی پلاستیک، مقدار ریزپلاستیک‌های موجود در محیط زیست طی چند سال آینده افزایش خواهد یافت.
یک پژوهش منتشر شده در مجله «سایِنس» به بررسی درک فعلی ما از وضعیت ریزپلاستیک‌ها – دو دهه پس از اولین باری که از عبارت «ریزپلاستیک» استفاده شد – می‌پردازد.
چطور ریزپلاستیک‌ها وارد بدن ما می‌شوند؟
ریزپلاستیک‌ها – یا میکرو پلاستیک‌ها – ذرات جامد پلاستیک با ابعادی کمتر از ۵ میلی‌متر هستند؛ یعنی کمتر از عرض یک مدادپاک‌کن. این ذرات با نفوذ در زیست بوم ما به آب و غذا راه پیدا کرده، و سپس وارد بدن ما می‌شوند.
منبع اصلی ریزپلاستیک‌ها را می‌توان در تجزیه قطعات پلاستیک بزرگ‌تر پیدا کرد. با این حال پلاستیک‌های بازیافتی، الیاف، لاستیک وسایل نقلیه، البسه و روکش‌های لوازم‌خانگی نیز می‌توانند منجر به انتشار ریزپلاستیک‌ها شوند.
آدریان شارون معاون مدیر سازمان «گلوبال ارث دِی» است؛ سازمانی که به‌منظور تنوع بخشی به فعالیت‌های جنبش حمایت از محیط زیست و آموزش در این باره به وجود آمده است. شارون در مصاحبه با اپک تایمز گفت: «بسیاری از افراد نمی‌دانند که لباس‌هایشان حاوی پلاستیک است.»
به گفته او، تمام محصولات دنیای مُد «از الیاف پلی‌استر نایلون و اسپندکس ساخته شده که اجزای اصلی صنعت تولید انبوه البسه ارزان یا فَست فشن هستند.» تمام این مواد منجر به انتشار ریزپلاستیک و مواد شیمیایی سمی در هوایی می‌شوند که تنفس می‌کنیم. وی افزود: «موکت، پرده و روتختی‌ها نیز از محصولاتی هستند که پلاستیکی بودن آن‌ها بر اکثر ما پوشیده است.»
شارون گفت: «مخرب بودن این محصولات زمانی تشدید می‌شود که با شستشو، بخشی از الیاف خود را در هوا و ذخایر آب منتشر می‌کنند.» طبق یافته‌های یک پژوهش، ۹۰ درصد از ریزپلاستیک‌های موجود در محیط خانه از پلی‌استر و انواع فیبرهای مصنوعی تشکیل شده است.
راه‌های مختلفی برای ورود ریزپلاستیک‌ها به بدن ما وجود دارند:
تنفس
جذب از طریق پوست
بلع
تحقیقات نشان داده که ریزپلاستیک‌ها می‌توانند در اعضای مختلف بدن ما نفوذ کنند:
مغز
خون
بزاق
مدفوع
جفت جنین
مقعد
اگرچه انباشت ریزپلاستیک‌ها در بدن در تحقیقات تائید شده است، اما ابعاد پژوهش‌ها درباره تأثیرات آن‌ها بر سلامت انسان همچنان محدود است.