پری بیوتیک چیست و چه تفاوتی با پروبیوتیک دارد؟
پری بیوتیک نوعی فیبر است که بدن نمی‌تواند هضمش کند. این پریبیوتیکها مانند غذایی برای پروبیوتیکها هستند. همچنین، پروبیوتیکها میکروارگانیسم‌های زنده ریزی (شامل باکتری‌ها و مخمرها) هستند که در بدن تأثیرات سودمندی بر جای می‌گذارند. هر دوی پریبیوتیکها و پروبیوتیکها به تقویت باکتری‌ها و سایر ارگانیسم‌های مفید در دستگاه گوارش کمک می‌کنند. در این مطلب، با پری بیوتیک و تفاوت‌های آن با پروبیوتیک آشنا می‌شویم.
هر دوی پری بیوتیک و پروبیوتیک به بدن در تشکیل و حفظ مجموعه سالمی از باکتری‌ها و سایر میکروارگانیسم‌های مفید کمک می‌کنند. نتیجه این امر تقویت دستگاه گوارش و هضم مؤثرتر غذاست. این تأثیرِ مثبت با فراهم‌آوردن غذای موردنیاز و محیطی مناسب برای میکروارگانیسم‌های مفید دستگاه گوارش اتفاق می‌افتد.
پریبیوتیکها در غذاهای سرشار از فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل وجود دارند. پروبیوتیکها نیز در برخی غذاهای تخمیری مانند ماست، نوشیدنی کفیر، کلم ترش (زاواکراوت) و تمپه (نوعی فراورده سویا) وجود دارد.
آشنایی با پری بیوتیک ها
پریبیوتیکها یک جزء غذایی هستند که بدن قادر به گوارششان نیست. همچنین، پریبیوتیکها غذایی برای باکتری‌ها و سایر ارگانیسم‌های مفید در دستگاه گوارش محسوب می‌شوند.
فواید
بیشترِ فواید پریبیوتیکها مرتبط با پروبیوتیکها هستند. پریبیوتیکها به سلامت دستگاه گوارش، هضم بهتر غذا، کاهش مشکلات ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و… کمک می‌کنند. پژوهش‌ها روی پریبیوتیکها حتی از پژوهش‌ها روی پروبیوتیکها هم کمتر است. در نتیجه، مشخص نیست چه پری‌بیوتیکی برای سلامتی مفیدتر است.
به ادامه مطلب مراجعه نمایید
دانشمندان به‌طور صددرصد مطمئن نیستند پریبیوتیکها باعث تقویت خواص پروبیوتیکها بشوند؛ اما بر اساس تحقیقات اولیه، پریبیوتیکها فواید زیر را برای بدن دارند:
- افزایش جذب کلسیم؛
- تغییر سرعت پردازش کربوهیدرات‌ها در بدن؛
- کمک به رشد پروبیوتیک‌های موجود در دستگاه گوارش و بهبود گوارش و سوخت‌وساز بدن.
پریبیوتیکها به‌طور طبیعی در بسیاری از غذاها وجود دارند؛ بنابراین نیازی نیست که فرد مکمل‌های پری بیوتیک را مصرف بکند.
عوارض
در حال حاضر، شواهدی وجود ندارد که مصرف پریبیوتیکها و پروبیوتیکها به‌طور هم‌زمان مضر باشد. با این حال، بهتر است کسانی که از بیماری‌های شدید رنج می‌برند از مصرف آنها خودداری کنند؛ مگر آنکه پزشک تشخیص دیگری داشته باشد.
آشنایی با پروبیوتیکها
فواید
نتایج حاصل از تحقیقات روی پروبیوتیکها غیرقطعی است. با این حال، به نظر می‌رسد پروبیوتیکها فواید زیر را برای سلامتی داشته باشند:
۱. بهبود گوارش
پژوهش‌های متعددی تأثیر مثبت پروبیوتیکها بر بهبود گوارش در برخی افراد را نشان می‌دهند. بر اساس بررسی‌ای در سال ۲۰۱۷، مصرف پروبیوتیکها در زمان درمان با آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است احتمال اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک را ۶۰ درصد کاهش بدهد.
بر اساس بررسی دیگری در سال ۲۰۱۴ روی ۲۴ کارآزمایی، پروبیوتیکها از بروز نوعی بیماری کشنده در نوزادان به‌نام انتروکولیت نکروزان جلوگیری می‌کنند.
۲. سلامت روان
تعدادی تحقیق کوچک‌تر از تأثیر مثبت پروبیوتیکها بر بهبود سلامت روان حکایت دارند. بر اساس بررسی‌ای در سال ۲۰۱۷، مصرف پروبیوتیکها علائم افسردگی را کاهش می‌دهد. منتها پژوهشگران این بررسی معتقدند برای تأیید این فواید، به انجام تحقیقات بیشتری نیاز است. ممکن است این تأثیر پروبیوتیکها به‌علت ارتباط تنگاتنگ بین دستگاه گوارش و سلامت مغز باشد.
۳. سلامت دستگاه گوارش
بر اساس بررسی افرادی که از اختلالات معده و روده رنج می‌برند، ممکن است آنها با مصرف پروبیوتیکها بهبودهایی را تجربه کنند؛ برای مثال، در بررسی‌ای روی مبتلایان به سندروم روده تحریک‌پذیر، مشاهده شد پروبیوتیکها علائم این بیماری را بهبود داده‌اند. منتها پژوهشگران می‌گویند میزان تأثیر و اینکه کدام سویه از پروبیوتیکها مؤثرترند هنوز مشخص نیست.
۴. سلامت عمومی
بررسی‌ای در سال ۲۰۱۷ از تأثیر بالقوه پروبیوتیکها بر سلامت حکایت دارد. بر اساس این بررسی، پروبیوتیکها احتمالا در موارد زیر مفیدند:
- اگزما؛
- دیابت بارداری؛
- کاهش نیاز به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها؛
- کاهش غیبت مدرسه ناشی از سرماخوردگی؛
- عفونت‌های واژنینال مانند عفونت‌های ناشی از مخمر؛
- سینه‌پهلو شدید، که در آن بیمار به دستگاه تنفس مصنوعی نیاز پیدا کند.
البته این بررسی شواهد باکیفیتی از تأثیر پروبیوتیکها بر پیشگیری از بیماری‌ها ارائه نداده و پژوهشگران نتیجه‌گیری کردند که به تحقیقات بیشتری نیاز است.
عوارض
بر اساس همان بررسی بالا، برخی عوارض در مبتلایان به بیماری کرون بر اثر مصرف نوع خاصی از پروبیوتیکها تشدید شد. همچنین، افراد دارای دستگاه ایمنی ضعیف نیز بیشتر در معرض بروز عوارض جانبی پروبیوتیکها قرار دارند.
بر اساس پژوهش دیگری که مرکز ملی پزشکی مکمل و جایگزین کشور آمریکا انجامش داد، ممکن است پروبیوتیکها در برخی افراد با بیماری‌های جدی مشکلاتی را ایجاد بکند. بررسی‌ای در سال ۲۰۱۸ نشان داد در بیشتر تحقیقات درباره پروبیوتیکها، به‌طور مؤثر و دقیقی عوارض جانبی بالقوه پروبیوتیکها بررسی نشده است.
فقدان اطلاعات کافی درباره سالم‌بودن پروبیوتیکها باعث شده پزشکان اطلاعات کمی از خطرات احتمالی پروبیوتیکها مخصوصا خطرات بالقوه آن در درازمدت داشته باشند. بهتر است در صورت داشتن نگرانی از عوارض جانبی پروبیوتیکها، قبل از مصرف منظم و نسبتا زیاد آن با پزشک مشورت بکنید.
منابع غذایی پری بیوتیک و پروبیوتیک
افرادی که رژیم غذایی متوازن و متنوع و سالم دارند می‌توانند پریبیوتیکها و پروبیوتیکها را از طریق غذاها دریافت کنند.
غذاهای محتوی پروبیوتیک
غذاهای سرشار از پروبیوتیکها عبارت‌اند از:
- ماست؛
- چای کامبوچا؛
- نوشیدنی کفیر؛
- پنیرهای تخمیری مانند پنیر گودا؛
- غذاهای تخمیری مانند کلم‌ترش و کیمچی.
غذاهای محتوی پری بیوتیک
با قراردادن انواع غذاهای سالم در رژیم غذایی‌تان، می‌توانید پریبیوتیکها را دریافت بکنید. پریبیوتیکها به تغذیه سویه‌های مختلف باکتری‌های مفید کمک می‌کنند. پریبیوتیکها در بسیاری از غذاهای سرشار از فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل یافت می‌شوند. برخی محصولات غذایی نیز با پریبیوتیکها غنی می‌شوند.
نوزادان از طریق قندهای موجود در شیر مادر و برخی از شیرهای خشک کودک می‌توانند پریبیوتیکها را دریافت کنند.
سخن پایانی
بیشتر افراد سالم نیازی به مصرف مکمل‌های پری بیوتیک و پروبیوتیک ندارد. اگرچه مصرف این محصولات معمولا خطری ندارد، بهتر است افراد دارای دستگاه ایمنی ضعیف یا بیماری‌های شدید از مصرف آنها خودداری کنند. رژیم غذایی محتوی انواع میوه، سبزیجات، غلات کامل و غذاهای تخمیری این امکان را برای فرد فراهم می‌آورد تا بدون مصرف مکمل‌ها، بتواند پری بیوتیک و پروبیوتیک‌های کافی را دریافت کند.