ارتباط رخداد برخی بیماریها با ساعت زیستی (بیولوژیکی)
یافتههای محققان نشان میدهد که احتمال رخداد برخی بیماریها با ساعت زیستی (بیولوژیکی) بدن ارتباط دارد و به همین علت نرخ بروز آنها در ساعات مختلف شبانهروز متفاوت است.
ساعت زیستی بدن یک فرآیند حیاتی و یک ریتم شبانهروزی در بدن موجودات زنده است. این ساعت در طی یک شبانهروز کامل تنظیمات و فعالیتهای بخشهای مختلف بدن موجودات را بر عهده دارد.
این ریتم شبانهروزی در داخل بدن موجودات زنده تولید و کنترل میشود، هرچند عوامل بیرونی چون نور خورشید، درجه حرارت و تغییرات فصلی نیز بر عملکرد آن موثر است.
ساعت زیستی در تنظیم بسیاری از فعالیتهای حیاتی بدن انسان اهمیت فراوانی دارد که از جمله این فعالیتها میتوان به تنظیم فشار خون، ترشح هورمون، فعالیتهای گوارشی، زمان خواب و بیداری، ومتابولیسم بدن اشاره کرد.اختلال در عملکرد این ساعت میتواند باعث بروز مشکلاتی در تنظیم فعالیتهای زیستی بدن موجودات زنده شود.دانشمندان بر این باورند که ریتم شبانهروزی عملکرد بدن را بهینه میکند. اما این ریتم در مورد زمان وقوع بیماریها میتواند هشدار دهنده باشد.
به عنوان مثال سکته قلبی و مغزی صبحها بیشتر رخ میدهند و تب و لرز ناشی از بیماریهای عفونی عصرها بیشتر به سراغ افراد میآید. همچنین در مبتلایان به آسم علائم مربوط به تنگی نفس شبها بیشتر بروز میکند.
بروز علائم بیماری ترکیبی از ساعت بدن به عنوان یک عامل درونی و عوامل خارجی است. به عنوان مثال استرس رفتن به کار و همینطور ترشح بالاتر هورمون اپینفرین در صبح که براساس ساعت زیستی است میزان بروز سکته قلبی و مغزی را افزایش میدهد.
همچنین بروز تغییرات در سیستم تنفسی و ششها در شب و ترکیب آن با ساعت زیستی سبب میشود که سرفه، گلودرد و آبریزش بینی در شبها بیشتر شود.
کشف رابطه میان ساعت زیستی بدن و بروز بیماریهای گوناگون به دانشمندان کمک میکند تا پروسه درمان را بهبود بخشند و از مرگ و میر ناشی از بیماریهای گوناگون بکاهند.