الگوهای حرارتی صورت می‌توانند سرنخ‌های مهمی درباره سلامتی ارائه دهند
دانشمندان چینی کشف کرده‌اند که مقایسه حرارت تابیده شده از بینی، گونه‌ها و ناحیه چشم یک فرد می‌تواند ابزار ایده‌آلی برای نظارت و غربالگری سالمندی باشد
برنامه هوش مصنوعی که با استفاده از داده‌های دمای صورت 2811 شرکت‌کننده چینی بین سنین 21 تا 88 آموزش دیده بود، چندین الگوی حرارتی صورت را شناسایی کرد که می‌تواند نشان‌دهنده ساعت زیستی فرد باشد.
برای مثال، دمای بینی فرد با سرعت بیشتری نسبت به سایر نواحی صورت کاهش می‌یابد، در حالی که دمای ناحیه اطراف چشم با افزایش سن افزایش می‌یابد.
این یعنی اینکه که افرادی که بینی گرمتر و نواحی اطراف چشم خنک‌تر دارند ممکن است ساعت حرارتی صورت کندتری داشته باشند.این چه ارتباطی با سلامتی فرد دارد؟
محققان دریافتند که پروفایل حرارتی فرد به عوامل سبک زندگی و سلامت متابولیک مرتبط است. افراد مبتلا به دیابت پروفایل حرارتی صورتشان بیش از شش سال پیرتر از همسالان سالم خود نشان داد.
مدل یادگیری ماشینی قادر بود نقشه حرارتی صورت فرد را به طور خودکار پردازش و تحلیل کند تا پیش‌بینی کند که آیا فرد دارای اختلال متابولیک مانند بیماری کبد چرب یا دیابت است یا خیر، آن هم با دقتی بیش از 80 درصد.
در مطالعه، افرادی که دارای اختلال متابولیک بودند بیشتر احتمال داشت دمای بالاتری در ناحیه چشم، نسبت به همسالان سالم و هم‌جنس خودِ نشان دهند.
فشار خون و نقشه حرارتی صورت
علاوه بر این، شرکت‌کنندگانی که فشار خون بالا داشتند دمای بالاتری در ناحیه چشم و گونه‌ها نشان دادند. مردان مبتلا به فشار خون معمولاً بینی نسبتاً سردتری داشتند.
ساعت حرارتی به‌قدری با بیماری‌های متابولیک مرتبط است که مدل‌های تصویربرداری صورت قبلی قادر به پیش‌بینی این شرایط نبودند. جینگ-دونگ جکی هان از دانشگاه پکینگ در چین می‌گوید: «ما امیدواریم که تصویربرداری حرارتی صورت را در محیط‌های بالینی به کار ببریم، زیرا پتانسیل قابل توجهی برای تشخیص زودهنگام بیماری و مداخله دارد».
حتی در میان افرادی که در یک سال متولد شده‌اند، ساعت‌های زیستی سریع‌تر یا کندتر حرکت می‌کنند، به این معنا که هر فردی به طور متفاوتی پیر می‌شود.
سال‌هاست که دانشمندان تلاش می‌کنند راه‌هایی برای خواندن زمان این معیار پنهان سلامتی پیدا کنند. اما جدا از برخی گزینه‌های غیرتهاجمی مانند اسکن چشم انسان، تست‌هایی که علائم فیزیکی پیری زیستی را اندازه‌گیری می‌کنند – به ویژه آنهایی که خونی هستند – سریع و مقرون به صرفه نیستند
محققان استدلال می‌کنند که چهره‌های انسانی حاوی «مقدار زیادی اطلاعات» هستند که می‌توان به راحتی به آنها دسترسی پیدا کرد.
دمای مرکزی بدن فرد با افزایش سن کاهش می‌یابد، اما تغییرات دمای صورت فرد در طول زمان تا حد زیادی بررسی نشده بود. تحقیقات اغلب دمای بدن را به میزان فعالیت متابولیک بالا بررسی کرده بودند و اکنون به نظر می‌رسد که این موضوع برای دمای صورت نیز صدق می‌کند.
محدودیت‌های تحقیق
تحقیقات فعلی توسط نمونه‌های داده جمع‌آوری شده از افراد در چین محدود شده است،پس مشخص نیست آیا نتایج می‌تواند به سایر جمعیت‌ها تعمیم یابد یا خیر. گرمای ساطع شده از صورت نیز می‌تواند تحت تأثیر محیط و احساسات قرار گیرد، به همین دلیل است که شرکت‌کنندگان در اتاقی با دمای کنترل شده در حالت آرامش تصویر برداری شدند.
تحلیل نمونه خون و تاثیر ورزش
برای بررسی اینکه چرا تصاویر حرارتی صورت با افزایش سن تغییر می‌کنند، محققان نمونه خون 57 فرد سالم از یک بیمارستان در چین را همراه با تصاویر حرارتی و سه‌بعدی صورت این گروه کوچکتر تحلیل کردند.
تیم تحقیقاتی دریافت که افزایش دما در ناحیه چشم و گونه‌ها با افزایش فعالیت سلولی مرتبط با التهاب مرتبط است.
در تحقیقی دیگر، محققان از 23 شرکت‌کننده خواستند که به مدت دو هفته هر روز طناب بزنند تا ببینند آیا ورزش می‌تواند بر سن حرارتی صورت تأثیر بگذارد. در پایان دوره مطالعه، این گروه به طور متوسط پنج سال سن حرارتی خود را کاهش داده بودند، در حالی که همسالان غیرورزشکار آنها تفاوت قابل توجهی نشان ندادند.
این تحقیق در مجله سل متابولیسم منتشر شده است.
✍️ دکتر علیرضا مجیدی