گاه از حیوانات رفتارهایی دیده می شود که یادآور رفتارهای انسانهای عاشق است؛ رفتارهایی مانند وفاداری، دلبستگی و احساسات عمیق. اما آیا واقعاً میتوان در مورد احساسات عاشقانه در حیوانات صحبت کرد یا اینها فقط غرایزی برای بقا هستند؟
این موضوعی بوده که دانشمندان برای مدتی طولانی درباره آن تحقیق کردند و درنهایت نیز به این نتیجه رسیدند که حیوانات خالی از احساسات نیستند.
جسیکا سرا، اخلاقشناس و نویسنده کتاب «The Beast Within Us» در این باره میگوید: «اگرچه توصیف تجربیات ذهنی حیوانات همیشه پیچیده است، اما به نظر من پیوند وابستگی که آنها احساس میکنند میتواند آنقدر قوی باشد که بتوانیم از عشق صحبت کنیم.»
در این باره شواهد ملموسی وجود دارد. مثلا فیلها برای جفت مردۀ خود سوگواری میکنند، زوج دلفینها اتحادهای اجتماعی پایداری ایجاد میکنند و برخی از پرندگان دارای جفتهایی وفادار و مادام العمر هستند. این رفتارها حاکی از یک وابستگی عمیق و بسیار فراتر از بقای ساده است. اما آیا واقعاً میتوانیم از عشق صحبت کنیم؟
«دل شکستگی» گورخرماهی
در سال ۲۰۱۹ میلادی نتیجه تحقیقاتی درباره رفتار شگفتانگیز گورخرماهیها در نشریه سلطنتی «Proceedings B» منتشر شد. این ماهیها که به وفاداری معروف هستند، زمانی که از شریک زندگی خود جدا میشوند، نوعی «دل شکستگی» را احساس میکنند.
در آزمایش انجام شده توسط محققان، ماهیهای نر و مادهای که با یکدیگر یک زوج را تشکیل داده بودند، از یکدیگر جدا شدند. در نتیجه، ماهی ماده علائم استرس و افسردگی را نشان داد و حتی از تعامل با دیگر شرکای احتمالی خودداری کرد. پدیده مشابهی نیز در ماهی نر دیده شد. بنابراین این نظریه تقویت شد که برخی از حیوانات روابط پایداری را ایجاد میکنند که با زوجهای انسانی قابل مقایسه است.
