ویروس آنفولانزای پرندگان
سازمان جهانی بهداشت در توضیح «ویروس آنفولانزای پرندگان ای(اچ۵ان۱)» میگوید از ۲۰۲۰ میلادی، شاهد گسترش گونه «اچ۵ تبارشاخه ۲.۳.۴.۴ب» (the H5 clade 2.3.4.4b) این ویروس در میان پرندگان کشورهای گوناگونی در آفریقا، آسیا و اروپا بوده است. در ۲۰۲۱ ویروس به آمریکای شمالی و در ۲۰۲۲ میلادی ویروس به آمریکای مرکزی و جنوبی رسید.
در بخش دیگری از وبسایت سازمان جهانی بهداشت، شیوه فعلی ابتلا به این ویروس شرح داده شده است:
تقریبا تمامی موارد ابتلا به ویروس اچ۵ان۱ در افرادی بوده که تماس نزدیک با پرندگان زنده یا مردهی آلوده به این ویروس، یا محیطهای آلوده به آن، مانند بازارهای خرید و فروش پرندگانِ زنده بوده است. چند مورد سرایت از دیگر پستانداران آلوده به انسان نیز مشاهده شده است. ممکن است موارد شناسایینشده وجود داشته باشند، اما بر اساس دانش و آگاهی فعلی، انقال ویروس از انسان به انسانی دیگر نمیتواند به آسانی رخ دهد.
این ویروس ابتلا بهطور گسترده در میان پرندگان مهاجر در چند سال اخیر در نقاط مختلف جهان دیده شد و سپس موارد ابتلا در مراکز رشد پرندگان مانند مرغداریها یا مراکز تولید بوقلمون پیدا شد. سپس در ایالت کالیفرنیا و دیگر نقاط آمریکا، ابتلای آن در دامداریها بهویژه در میان گاوها مشاهده شد.
همزمان این ویروس توانست جهش پیدا کند تا به دیگر موجودات، مانند گربه، خوک، خرسهای قطبی، روباه یا آبزیان پستاندار مانند شیرهای دریایی هم در بعضی نقاط جهان برسد.
بر اساس آمارهای سازمان جهانی بهداشت از موارد ثابت شده ابتلا از ۲۰۰۳ میلادی، در میان ۹۰۰ مبتلا، نیمی از آنها جان باختهاند. با وجود این، گسترش اخیر این ویروس در میان انسانهای چندین کشور، بهخصوص اثبات ویروس در دهها نفر در آمریکا، نشاندهنده آمار بالای مرگ نیست.
نشانههای ابتلا به این ویروس، شبیه به ابتلا به دیگر موارد آنفولانزاست: تب، سرفه، بدن درد و گلو درد. ولی این ویروس میتواند بهسرعت در نقاط مختلف بدن، مانند مغز هم قرار بگیرد و در نتیجه تنفس سخت شود و فرد دچار گیجی یا لرز شود.
برای این ویروس واکسن وجود دارد، با وجود این، تولید واکسن به رشد آن در تخممرغ وابسته است و با توجه به اینکه مرغها بهسادگی میتوانند به آن مبتلا شوند، تولید واکسن دقت، نظارت و استانداردهای متمایز میطلبد.
امکان ابتلا به این ویروس از طریق شیر خام، تخممرغ خام و گوشت خام وجود دارد، ولی ویروس با حرارت نابود میشود. پخت کامل غذا، رعایت استانداردهای نظافت در زمان پخت غذا میتواند امکان ابتلا به آن را ناممکن کند. سازمان جهانی بهداشت میگوید:
تولیدات گوشتی [شامل شیر] و تخممرغ را میتوان بهشکل امن مصرف کرد، بهشرطی که درست آماده مصرف [پخته] شده باشند.
مصرف تولیدات گوشتی و تخممرغی خام یا به شکل کامل پخته نشده از مناطقی که شاهد ابتلا به ویروس هستند خطر بالایی دارد و باید از آن پرهیز شود. مشابه همین، حیواناتی که از بیماری یا بهشکلی نامنتظره مرده باشند، هم نباید خورده شوند.
با توجه به خطرات بالای مصرف شیر خام، نباید آن را به شکل خام مصرف کرد. سازمان جهانی بهداشت توصیه میکند مردم شیر پاستوریزه مصرف کنند. اگر دسترسی به شیر پاستوریزه ندارید، حرارت دادن شیر تا زمانی که بجوشد هم میتواند مصرف آن را امن کند.
درنهایت، در صورت مواجه با حیاتوحش بیمار یا درگذشته، باید از تماس با آنها یا خوردن آنها پرهیز کرد.