شناسایی ژنوتیپهای جدید میکروسپوریدیا در کبوتران اهلی ایران
شناسایی ژنوتیپهای جدید میکروسپوریدیا در کبوتران اهلی ایران: خطرات بهداشت عمومی و بیماریزایی در انسان
پژوهشهای اخیر در ایران نشان دادهاند میکروسپوریدیوزیس در کبوتران اهلی (Columba livia domestica) شیوع گستردهای دارد. این یافتهها که از طریق آزمایشهای مولکولی و هیستوپاتولوژی به دست آمدهاند، حاکی از حضور ژنوتیپهای جدید و زئونوزی نظیر Enterocytozoon bieneusi و Encephalitozoon hellem در این پرندگان هستند. این کبوتران که با کاهش وزن و اسهال به کلینیک های دامپزشکی ارجاع داده شدهاند، حامل این انگلهای خطرناک بودند.
آزمایشهای Multiplex-PCR نشان داد که پنجاه و هفت درصد از کبوتران به Enterocytozoon، سی درصد به Encephalitozoon و چهارده درصد به هر دو جنس آلوده هستند. توالییابی ژنتیکی مشخص کرد که ژنوتیپ جدیدی به نام IrnEb1 از E. bieneusi و ژنوتیپ Irn2E از E. hellem برای اولین بار در ایران شناسایی شدهاند. ژنوتیپ IrnEb1 در گروه زئونوزی ۱ E. bieneusi قرار دارد و با ژنوتیپ Type IV که در گونههای گوناگون از جمله انسان و حیوانات گزارش شده است، شباهت زیادی دارد. از سوی دیگر، ژنوتیپ Irn2E از E. hellem به عنوان یک تاکسون نزدیک به ژنوتیپ 2B شناخته شد که پیشتر در انسانها در آمریکا گزارش شده بود.
علائم اصلی کبوتران آلوده شامل کاهش وزن (۱۰۰ درصد)، اسهال (۴۶ درصد)، مشکلات تنفسی (۱۹درصد) و چرخش گردن (۴ درصد) بود. آسیبهای مشاهدهشده شامل انتریت (۳۵ درصد)، برونکوپنومونی چرکی (۵ درصد)، خونریزی کانونی در مغز (۳ درصد) و هیپرتروفی کلیهها (۱۳ درصد) بودند. بررسی هیستوپاتولوژی نشاندهنده التهابات شدید در روده کوچک، کلیهها، ریهها و مغز بود.
انگل های Enterocytozoon bieneusi و Encephalitozoon hellem میتوانند از طریق کبوتران به انسان منتقل شوند و آلودگی محیطی نیز ایجاد کنند. نزدیکی کبوتران به انسانها در ایران و نقش آنها بهعنوان مخزن بیماری، بر اهمیت این یافتهها میافزاید. نظارت دقیقتر بر میکروسپوریدیوزیس در پرندگان و محیطهای انسانی ضروری است. همچنین، پیشنهاد شده است که برنامههای آگاهیرسانی برای سیاستگذاران و عموم مردم اجرا شود.