تنوع ژنتیکی و گسترش جغرافیایی ویروسهای هنیپاویروس
ویروسهای هنیپا، از جمله ویروسهای هندرا و نیپا، عوامل بیماریزای زئونوز هستند که موجب ایجاد انسفالیت و عفونتهای تنفسی در انسانها و حیوانات میشوند. یافتههای اخیر بر اهمیت درک تنوع میزبان و گسترش جغرافیایی این ویروسها تأکید دارند، بهویژه پس از نوپدیدی ویروس لانگیا در چین. تجزیه و تحلیل جامع از پایگاه دادههای ویروس مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی نشان داد که بیش از ۱۱۰۰ توالی هنیپاویروس و ۱۴۲ ژنوم کامل شناسایی شده است.
خفاشها (۶۴/۷٪) و حشره خوار ها (۱۱/۷٪) میزبانهای اصلی شناسایی شدهاند، با گونههای پتروپوس و کروسیدورا که بهعنوان میزبانهای کلیدی در مناطقی مانند آسیا، استرالیا و آفریقا شناخته شدهاند. بهویژه، هنیپاویروسهایی که در جنس ایدولون از خفاشها یافت شدهاند، بیشترین تنوع ژنتیکی را نشان دادند. تجزیه و تحلیل فیلوژنتیک نشان داد که ویروسهای هنیپا از خفاشها در حدود ۱۱۰۰۰ سال پیش از موش کور جدا شدهاند و اولین خط جدی در خفاشهای جنس ایدولون در حدود ۹۹۰۰ سال پیش ظاهر شده است. نوپدیدی ویروسهای هنیپا بیماریزا مانند هندرا و نیپا بین ۲۸۰۰ تا ۱۲۰۰ سال پیش رخ داده است. این مطالعه تأکید میکند که در تحقیقات آینده باید میزبانها و مناطق غیرمعمول نیز در نظر گرفته شوند تا از بروز شیوعهای احتمالی جلوگیری شود.
نگاهی به روند زمانی توالیهای پارامیکسوویروسها از ۱۹۸۰ تا ۲۰۲۳ نشان میدهد که تعداد ارسال توالیها بهطور تصاعدی افزایش یافته است، بهویژه از سال ۲۰۰۲ به بعد. این تحلیل نشان میدهد که ویروسهای هنیپا در سلامت انسانها و حیوانات از اهمیت بیشتری برخوردار هستند.گسترش جغرافیایی میزبانهای هنیپاویروس در ۱۳ کشور گسترده است که چین، جنوب شرق آسیا و آفریقا بیشترین سوابق را دارند.
تحلیل فیلوژنتیک نشان میدهد که ویروسهای هنیپا از خفاشها و پستانداران کوچک مانند حشره خوار و جوندگان مسیرهای تکاملی متفاوتی دارند. ویروسهای هنیپا از خفاشها نشاندهنده تنوع ژنتیکی نسبتا کم هستند، در حالی که ویروسهای هنیپا از حشره خوار، بهویژه از گونههای کروسیدورا، سطح بالاتری از انحراف را نشان میدهند.
این مطالعه نشان میدهد که این ویروسها بیش از ۱۱۰۰۰ سال است که در پستانداران در حال گردش هستند و ویروسهای بیماریزای هنیپا از ۲۸۰۰ تا ۱۲۰۰ سال پیش از خطوط جدی خود انحراف پیدا کردهاند. نوپدیدی این ویروسها در حیوانات خانگی نشاندهنده پتانسیل انتقال بینگونهای آنها است که بر اهمیت نظارت بر تعاملات حیاتوحش و حیوانات خانگی برای پیشگیری از طغیان ها تأکید میکند.
source