چهار بیمار مبتلا به سوختگی شدید شیمیایی در یک چشم، نتایج مثبت اولیه را در فاز 1 کارآزمایی بالینی درمانی مبتنی بر سلول‌های بنیادی خود نشان داده‌اند.
به گفته تیمی از محققان آمریکایی، حتی بدون درمان بیشتر، دو نفر از بیماران پس از یک سال پیگیری بهبود چشمگیری در بینایی خود گزارش کردند. دو بیمار دیگر توانستند تحت پیوند قرنیه قرار گیرند که پیش از این به دلیل شدت جراحات آنها گزینه ی دیگری وجود نداشت.
اولا جورکوناس، نویسنده ارشد این مطالعه، چشم‌پزشک از ماساچوست می‌گوید: «نتایج اولیه ما نشان می‌دهد درمان ممکن است برای بیمارانی که با از دست دادن بینایی غیرقابل درمان و درد همراه با آسیب‌های عمده قرنیه مواجه شده‌اند، امیدوارکننده باشد.»
در این روش جدید پیوند بافتی از نمونه برداری کوچک از سلول های بنیادی که از چشم سالم بیمار گرفته شده است، انجام می‌شود. پیوند سلول های اپیتلیال لیمبال اتولوگ کشت شده (CALEC) نامیده می شود، مانند برخی از روش های دیگر خطر رد شدن را ندارد زیرا سلول ها از بدن خود بیمار گرفته می شوند.
سلول‌های پیوند CALEC از لیمبوس چشم سالم، مرز خارجی قرنیه، برداشت می‌شوند. این سلول های بنیادی لیمبال در حفظ قرنیه، لایه محافظ و شفاف بیرونی چشم که نور ابتدا از آن عبور می کند، نقش دارند. صاف بودن آن برای دید واضح ضروری است.
بیمارانی که دچار سوختگی شیمیایی در ناحیه چشم خود می شوند، اغلب آسیب دائمی به ناحیه لیمبال می زنند و بازسازی طبیعی سلول های جدید را غیرممکن می کند.
درمان آسیب چشم معمولاً شامل پیوند قرنیه سالم از چشم اهداکننده است. از آنجایی که سلول های بنیادی لیمبال و سطح چشم سالم برای حمایت از بافت جدید قرنیه مورد نیاز است، پیوند برای افرادی که آسیب قابل توجهی دارند، مطرح نیست.
A cornea damaged by chemical burns. L-R: before treatment and at 3 and 12 months after. (Jurkunas et al., Science Advances, 2023)
روش‌های جایگزین شامل پیوند بافت لیمبال اهدایی است که می‌تواند باعث عفونت شود یا پیوند بخش بزرگ‌تری از سلول‌های چشم سالم بیمار به طور مستقیم به چشم آسیب‌دیده. برداشتن این مقدار بافت می تواند به رشد سلول های لیمبال در چشم سالم آسیب برساند، که به نظر می رسد مفید نیست.
این رویکرد جدید از حداقل مقدار بافت سلول بنیادی چشم سالم استفاده می‌کند که به لایه بزرگ‌تری از سلول‌ها تبدیل می‌شود که می‌تواند بازسازی بافت سالم را پس از پیوند روی سطح چشم آسیب دیده تسهیل کند.