شیرینکننده محبوب با افزایش خطر سکته ارتباط مستقیم دارد
اریتریتول در تعداد زیادی از محصولات از جمله آبنبات، آدامسهای بدون قند، نوشابه، دهانشویه، بستنی، پروتئینبار و و غیره یافت میشود
براساس یک مطالعه جدید، یک شیرینکننده پرمصرف که در بعضی از خوراکیهای کمکالری و بدون قند یافت میشود، ممکن است آنطور که پیشتر تصور میکردیم بیضرر نباشد.
محققان دانشگاه کلرادو در بیانیهای اعلام کردند که مقادیر اندک اریتریتول، که در سال ۲۰۰۱ مورد تأیید سازمان غذا و داروی آمریکا قرار گرفت، ممکن است به عروق مغز آسیب برساند و خطر سکته را چندبرابر کند.
اریتریتول نوعی الکل قندی است که عمدتاً از تخمیر ذرت به دست میآید. این ماده در شمار زیادی از محصولات از جمله آبنبات، آدامسهای بدون قند، نوشابه، دهانشویه، بستنی، پروتئینبار و غیره یافت میشود.
در بیانیهای که در روز ۱۴ ژوئیه منتشر شد، محققان اعلام کردند پس از آنکه سلولهای انسانیِ پوشاننده عروق مغز را به مدت سه ساعت در معرض اریتریتول موجود در یک نوشابه بدون قند قرار دادند، سلولها از جوانب مختلف دستخوش تغییر شدند.
براساس این بیانیه، سلولها نیتریک اکسید کمتری تولید کردند؛ مادهای که موجب گشادی و شل شدن عروق میشود. سلولها همچنین پروتئین بیشتری تولید کردند که باعث تنگ شدن عروق مغز میشود. به گفته محققان، سلولهای مغز بعد از مواجهه با اریتریتول رادیکالهای آزاد بیشتری تولید کردند که واکنش التهابی ایجاد میکنند و باعث پیر شدن بافتها میشوند.
کریستوفر دسوزا، استاد فیزیولوژی تلفیقی دانشگاه کلرادو و از نویسندگان مطالعه حاضر، در بیانیهای گفت که یافتههای این مطالعه در راستای شواهد موجود نشان میدهد که شیرینکنندههای غیرمغذی که عمدتاً بیضرر تلقی میشدند، ممکن است سلامت انسان را به خطر بیاندازند.»
در این مطالعه که در نشریه فیزیولوژی کاربردی انتشار یافته است، از مقدار اریتریتول موجود در محصولات رایج بازار استفاده شد. این یعنی افرادی که چندبار در روز از این محصولات استفاده میکنند، با اثرات مخرب بیشتری روبهرو خواهند شد. محققان تأکید کردند که این مطالعه صرفاً در محیط آزمایشگاه و بر روی سلولها انجام گرفته و انجام مطالعات گسترده در نمونههای انسانی ضرورت دارد.
دسوزا به مصرفکنندگان توصیه میکند که مراقب محصولات حاوی اریتریتول باشند و برچسب محصولات را کنترل کنند. محصولات مرتبط با رژیم کتوژنیک نیز اغلب حاوی اریتریتول هستند.
سازمان غذا و داروی آمریکا در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد که اریتریتول «یک ترکیب غذایی نسبتاً جدید» است که بهطور طبیعی در بعضی از خوراکیها و بهویژه چندین نوع قارچ یافت میشود. استفاده از اریتریتول بهعنوان شیرینکننده از سال ۱۹۹۰ آغاز شده و در کشورهایی مانند ژاپن، استرالیا، نیوزیلند، کانادا، برزیل و مکزیک مورد تأیید قرار گرفته است.
مطالعه دانشگاه کلرادو نخستین پژوهشی نیست که ارتباط بین اریتریتول و مشکلات قلبی عروقی را بررسی میکند.
مقالهای که در مارس ۲۰۲۳ از سوی مؤسسه ملی سلامت آمریکا انتشار یافت، نشان داد که اریتریتول ممکن است با خطرات قلبی عروقی همراه باشد: «سطح بالاتر اریتریتول در خون با افزایش خطر حمله قلبی و سکته مغزی ارتباط مستقیم دارد.» البته تأکید شده که باید مطالعات بیشتری در این زمینه انجام بگیرد.
در مطالعه کلینیک کلیولند در اوت ۲۰۲۴ نیز ارتباط بین مصرف اریتریتول و خطر حمله قلبی یا سکته به تأیید رسید. ده نفر بهطور تصادفی برای شرکت در این مطالعه انتخاب شدند تا آبی بنوشند که ۳۰ گرم اریتریتول در آن حل شده بود. ده نفر دیگر نیز آبی نوشیدند که حاوی ۳۰ گرم شکر بود.
براساس این مطالعه، «اریتریتول باعث فعالتر شدن پلاکتها (نوعی از سلولهای خونی) میشود که با افزایش خطر تشکیل لخته خون همراه است. با اینحال، شکر (گلوکز) چنین تأثیری ندارد.»